0% found this document useful (0 votes) 1K views 92 pages Sayıcı Ve Kaydedici Devreleri.pdf © © All Rights Reserved PDF, TXT or read online from Scribd Did you find this document useful?0% found this document useful (0 votes) 1K views92 pages Sayıcı Ve Kaydedici Devreleri PDFOriginal Title:Sayıcı Ve Kaydedici Devreleri.pdf Jump to Page You are on page 1of 92 You're Reading a Free Preview You're Reading a Free Preview You're Reading a Free Preview You're Reading a Free
Preview You're Reading a Free Preview Reward Your CuriosityEverything you want to read. Anytime. Anywhere. Any device. No Commitment. Cancel anytime.  Günümüzde dijital elektronik büyük bir hızla gelişmekte. Bu gelişim içerisinde devrelerin temel bloğu olan flip-floplar büyük bir öneme sahip. Flip-flopların kullanım alanlarından biri olan sayıcı devreleride hızla gelişen teknolojinin vazgeçilmezlerinden. Bu içeriğimizde sayıcı devrelerinin teknik özelliklerine değinerek, videolu anlatımımız ile sayıcı devresi kurulumunu birlikte yapacağız.11.06.2014 tarihli yazı 105367 kez okunmuştur. Sayıcı Devresi Nedir? Flip-flopların uygun şekillerde bağlanmasıyla, sayıları saymak için kullanılmasına sayıcı ismi verilir. Sayıcı devreleri, giriş darbelerine bağlı olarak belirli bir durum dizisini tekrarlayan lojik devrelerdir. Sayıcılar genellikle saat
sinyalinin flip-floplara uygulanış şekline göre ikiye ayrılırlar. Bunlar; asenkron sayıcılar ve senkron sayıcılardır. ►Asenkron Sayıcılar Sayma işlemi için kullanılan saat sinyali ilk flip-flopa uygulanıyorsa ve o flip-flopun çıkışıda diğer flip-flopun saat girişine bağlanıyorsa ve bu bağlantı devredeki bütün flip-floplar için geçerliyse bu tür sayıcılara
Asenkron Sayıcılar denir. Bu sayıcı devrelerinde saat sinyali ilk flip-flopa uygulanır ve daha sonraki flip flopların saat girişi kendisinden bir önceki flip-flopun Q veya Q değil çıkışına bağlanır. ►Senkron Sayıcılar Sayma işlemi için kullanılan saat sinyali bütün flip-floplara eş zamanlı olarak aynı anda uygulanıyorsa bu tür sayıcılara da Senkron Sayıcılar denir. Burada saat girişi bütün flip-floplar için ortaktır. Bu sayede bütün flip-floplar birlikte tetiklenir. Saat sinyalinin uygulanışıyla oluşan bu farklılık ile birlikte asenkron sayıcılar senkron sayıcılara göre daha yavaş çalışmaktadır. Bunun sebebi ise asenkron sayıcılarda flip-flopların birbirini tetiklemesidir. Sayıcı Devresi Kullanım Alanları Dijital ölçü,
kumanda ve kontrol sistemlerinin en önemli elemanları olan sayıcılar, zamanlama (frekans bölme ), zaman gecikmesi elde etme, girişteki palsleri istenilen koda dönüştürme ve bu kod bilgisini depolama, özel ardışık-sıralı kodlar üretme gibi amaçlarla kullanılırlar. Flip Floplar Yapısında lojik kapılar bulunduran, değişken giriş gerilimleriine karşılık farklı çıkış değerlerine sahip olan elemanlardır. Flip-flopların bu anlık değişimine tetiklenme denmektedir. Flip-floplar çift kararlı (bistable) devre elemanlarıdır. SET (1) ve Reset (0) olmak üzere iki kararlı duruma sahiptir. Bu devre elemanları bu iki kararlı durumdan birisinde kalırlar. Bu nedenle flip-floplar depolama elemanı olarak kullanılırlar. Flip-floplar, belleklerde kullanılan sayıcılarda,
kaydedicilerde ve ardışıl devrelerde kullanılmaktadır. Ardışıl devrelerde bir önceki çıkış, var olan girişlerle birlikte sonraki çıkışı belirler. Bu devrelerin bellek özelliği vardır. Yani flip-flopların çıkış değerleri bir önceki çıkışa mutlaka bağlıdır. Flip-flop ile devre tasarımları yapılırken giriş gerilimlerine karşılık değişken çıkış gerilimleri doğruluk tablolarından elde edilir. Flip-flopların en önemli özellikleri sahip oldukları clock (saat) girişleri ile alınan tetikleme sinyali sayesinde çıkış gerilimlerinin değişmesidir. Bu tetikleme işlemi clock (saat) palsi veya tetikleme palsi denilen kare dalga sinyal ile yapılır. Bu kare dalga +5v ile 0v arasında değişmektedir. Sayıcı Devresi Tasarımı Nasıl Yapılır?►Sayıcı
sıralamasının belirlenmesi ve durum diyagramının çizilmesi. Durum diyagramı devrenin nasıl çalıştığını gösteren tablodur. Sayıcı Devresi YapımıSayıcı devreleri hakkında edindiğimiz bilgileri pekiştirebilmek adına videolu eğitimimiz ile birlikte sayıcı devremizi hazırlayacağız. Gerekli malzemeler ile birlikte flip-flop, decoder ve displayimizin bacak numaralarına datasheet sayfaları üzerinden derleyerek hazırladığımız deney föyü aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Ayrıca sayıcı devremizin ISIS simülasyonunu indirerekte bağlantıları etkin bir şekilde görebilirsiniz.
Hazırlamış olduğumuz videolu eğitim ile örnek bir sayıcı devresi yapımının işlem basamaklarını uygulamalı bir şekilde anlatmaya çalıştık. Sizler de, kendi imkanlarınız ile bu devreyi adım adım evlerinizde kurabilir, fotoğraflarını çekerek bizlere yorum olarak gönderebilirsiniz. Bir sonraki eğitim videomuz için görüş ve önerilerinizi beklemekteyiz. Soru-Cevap Şeklinde Karşılaşabileceğiniz Sorunlar►Displayde herhangi bir sayı göremiyorum? Displayde gördüğümüz rakamlar flip-flopların çıkışlarına göredir. Bu yüzden flip-flop bacak bağlantılarını kontrol ediniz. Vcc (+) ve Gnd (-) bağlantılarınızı yaptığınızdan emin olun. ►Displayde sayılar tam olarak oluşmuyor? Displaydeki sayılar tam olarak belirmiyor ise dirençlerinizin ve displayinizin bacak bağlantılarını kontrol edin. Özellikle dirençlerinizin bacakları birbirine değiyor olabilir. ►Bağlantılarım tam ancak hiçbir çıkış alamıyorum? Bu durumda devrenizi baştan kurmanız yararlı olacaktır. Breadboard üzerine flip-flop ve decoder elemanlarınızı yerleştirirken bacaklarında bir kırılma olabilir. Tetikle işlemini manuel olarak 5v ile yapabileceğiniz gibi, laboratuvar ortamında deney çantalarının sağ alt köşesindeki TTL output’taki 1 Hz çıkışından da otomatik olarak yapabilirsiniz. Hazırlamış olduğumuz ISIS devre simülasyonu üzerinden kendi devrenizi karşılaştırarak eksiklerinizi daha etkin bir şekilde görebilirsiniz. Sayıcı ve kaydedici devreleri nedir?Flip-flopların uygun şekillerde bağlanmasıyla, sayıları saymak için kullanılmasına sayıcı ismi verilir. Sayıcı devreleri, giriş darbelerine bağlı olarak belirli bir durum dizisini tekrarlayan lojik devrelerdir. Sayıcılar genellikle saat sinyalinin flip-floplara uygulanış şekline göre ikiye ayrılırlar.
Sayıcı devresi nasıl yapılır?Çok değişik alanlarda kullanılan sayıcı devreleri, FF'lerin uygun şekilde bağlanmalarıyla elde edilir. Asenkron yukarı sayıcı, devredeki ilk FF'den başlayarak, FF çıkışının bir sonraki FF'nin tetikleme girişine dizi şeklinde bağlanmasıyla elde edilir.
Asenkron sayıcı girişine uygulanan saat sinyali nedir?Asenkron (Farklı zamanlı) Sayıcılar: Asenkron sayıcılarda saat sinyali sadece ilk flip-flopa uygulanır. Bu flip-flopun çıkışı ikinci flip-flopun saat girişine uygulanır. Senkron (Eş zamanlı) Sayıcılar: Senkron sayıcılarda ise saat sinyali tüm flip-floplara aynı anda uygulanır.
Sayıcılar ne işe yarar?Saat darbelerine bağlı olarak belirli bir durum dizisine göre ileri veya geri sayma işlemi yapan, flip-flop'lardan oluşan lojik devrelere 'sayıcılar' denir. Kullanılan flip-flop sayısı sayıcının sayma aralığını belirler.
|
