Birleşmiş Milletler topluluğuna bağlı bir sosyal örgüt niteliğine olan UNESCO kısaltmasının açılımı, United Nations Educational Scientific and Cultural Organization’dır, dilimize Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu olarak geçmiştir. Amacı, birleşmiş milletler üyeleri arasında eğitim, bilim, kültür alanlarında işbirliği oluşturup, kesişim oluşumunu sağlamaktır. Show
Bu Yazının İçindeki Başlıklar:
UNESCO Nedir?İkinci Dünya Savaş’ının sonlanması sonrası 1946 yılında kurulmuş, kurulması için imzalanan sözleşme ise 1945’in Kasım ayında Londra’da 44 ülkenin temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda imzalanmıştır. Eğitim öğretim görmemiş bireylerin sayısının azaltılması, okul, kütüphane ve benzer eğitim öğretim kurumlarına maddi ve manevi desteklerde bulunulması, gelişmemiş ülkelerin katılımlarıyla gelişmelerini sağlamak için kültürel etkinlikler düzenlenmesi, UNESCO’nun çalışmalarına örnek olarak gösterilebilir. Teşkilat çalışmalarını Birleşmiş Milletler’e bildirip onay alması dışında; organları, bütçesi ve benzer kaynakları bakımından tamamen bağımsız bir sosyal kuruluştur. Bütün Birleşmiş Milletler adı altında isim barındıran üye ülkeler UNESCO’nun üyesi olma hakkına sahiptir. UNESCO’nun YapısıUNESCO kuruluşu itibariyle üç ana oluşumdan oluşmaktadır. Bu oluşumlar Genel Konferans Kurulu, Yürütme Kurulu ve Sekreterliktir. Genel konferansUNESCO’ya üye olan 195 üye devletin temsilcilerinden oluşur, 1946 – 1953 yılları arasında her sene toplanmış, 1954’ten beri ise 2 yılda bir toplanmaya devam etmiştir. Toplantılarına üye devletler katılımı dışında üye olmayan devletler, hükümet içi ve hükümetler arası sosyal kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları da Genel Konferans’a gözlemci olarak katılım sağlayabilmektedir. Yürütme kuruluUNESCO’nun genel yönetimini Yürütme Kurulu üstlenir, Genel Konferans’ın yapacağı çalışmaların konseptlerini hazırlamakta ve uygulamaları takip etmektedir. Genel Konferans tarafından seçilen ve görev süreleri 4 yıl olan 58 üyeden oluşmaktadır. Yürütme Kurulu yılda 2 kez toplanmaktadır. SekreterlikSekreterlik ise Genel Konferans’ın 6 yıllığına seçtiği bir Genel Direktör ve onun görevlendirdiği personel topluluğundan oluşmaktadır. 2009 yılından bu yana yaklaşık 170 ülkeden 2000 civarında çalışanı bulunan Sekreterlik’te şu an görev başında olan Genel Direktör, Irina Bokova’dır. UNESCO’nun AmaçlarıUNESCO’nun kuruluş amacı doğrultusu gereği, eğitim, bilim ve kültür alanında uluslararası işbirliği sağlayarak dünya barışına katkıda bulunmaktadır. İnsanlar arasında dil, din, ırk ve cinsiyet farkı gözetmeden insanların haklarına ve özgürlüklerine saygı duymayı temel ilke olarak benimseyen UNESCO, üye devletleri aracılığıyla çeşitli çalışmalar yapmaktır. Bu çalışmaları bilim, kültür ve eğitim alanlarında olup, en önemlisi olarak görebileceğimiz ise üye ülkelerde bulunan tarihi yapıları dünya mirası kabul ederek korumaya çalışması ve topluma açık tutarak toplumu bilgilendirmesidir. Dünyada eğitimli birey oranını yükseltmek, ülkelerin eğitim düzeylerini düzende tutmak, uluslararası barışı sağlamak, temel ve teknik eğitimde görev alacak öğretmenleri yetiştirmek, önemli sanat olaylarını desteklemek, tiyatro, sinema televizyon ve basın gibi sanatla ilgili iletişim araçlarının gelişmesi amacıyla araştırmalara yardım etmek UNESCO’nun amaçları doğrultusunda yapmakta olduğu faaliyetlerdendir. UNESCO Türkiye Millî KomisyonuTürkiye, UNESCO için UNESCO kurulduğu zamandan bu yana önemli bir ülkedir. UNESCO adına bir çok önemli görevde görev almış olması dışında bir çok önemli tarihi yapıya da ev sahipliği etmektedir. Türkiye’nin UNESCO tarihinde bulunmuş ve adaylarını bulundurmuş olduğu bir çok görev vardır. Örneğin zamanında Türkiye UNESCO sözleşmesini imzalayan ilk 22 devlet arasındaki 10. devlet olarak desteğini daha en başından belli etmiştir. Ayrıca geçmiş yıllarda da yürütme kurulunda bir çok üye bulundurmuş ve UNESCO’nun işlerini layıkıyla yerine getirmesine katkıda bulunmuştur. Türkiye adına görev yapan temsilciler arasında bilindik kişilerden Reşat Nuri Güntekin, Ahmet Kutsi Tecer ve Prof. Dr. Bedrettin Tuncel gibi isimler yer almıştır. Türkiye 16.03.1983 tarihinde resmen UNESCO’ya katılmıştır ve UNESCO Türkiye Millî Komisyonu kurulmuştur. UNESCO Dünya Mirası Listesi Türkiye (2022 En Güncel Liste)UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Dünya Miras Alanı olarak belirlenmiş 1154 miras yer almaktadır. Türkiye’de Dünya Miras Alanı olarak bu listede 1 Eylül 2021 itibariyle 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 miras yeri vardır. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Türkiye’de Bulunan Kültürel ve Doğal Miras Alanları
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde Türkiye’de Bulunan Kültürel ve Doğal Miras AlanlarıUNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde ise 179 farklı ülkenin 1720 tane geçici mirası yer almaktadır. Türkiye’nin Geçici Listesi’nde ise en son olarak 2020’de güncellenen 77 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 84 mirası bulunmaktadır. Kültürel Miraslar
Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar78. Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015 Doğal Miraslar82. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından hazırlanmış UNESCO Türkiye Miras Listeleri başlıklı videoyu aşağıda izleyebilirsiniz. Bu listede bulunan yerler arasında tanınmış ve tanınmamış bir çok yer bulunmaktadır. Divriği Ulu Camii ve DarüşifasıDivriği Ulu Camii ve Darüşşifası olarak bilinen bu yapı topluluğu, cami, darüşşifa ve türbeden oluşmaktadır. Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı olan Mengücek Beyliği tarafından inşa edilmiştir. Yapının inşaatına 1228 yılında başlanıp 1243 yılında tamamlanmıştır. Baş Mimar Muhsin Oğlu Ahlatlı Hürrem Şah yapı kompleksinin baş mimarıdır. Yapımı 15 yıl sürmüştür. Nemrut DağıAdıyaman’ın Kahta İlçesi’nde 2150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı yamaçlarında hükümdarlık yapmış olan Kommagene krallığı kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezarı, anıtsal heykelleri ile Helenistik Dönemin en görkemli kalıntılarından biridir. Selimiye Camii ve Külliyesiİstanbul’dan önce Osmanlı Devletine başkentlik yapmış olan Edirne’de bulunan Mimar Sinan tarafından yapılmış UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan önemli bir turistik, dini ve toplumsal yapıdır. Selimiye Camisi’nin yapımına 1568 yılında başlanmıştır. Yapım aşamasında yaklaşık olarak 15.000 kişinin çalışması ile ancak 1575 yılında tamamlanıp kullanılabilir bir hale getirilmiştir. Okuma Önerisi: Selimiye Camii hakkında daha ayrıntılı bilgi için Selimiye Camii Tarihi, Mimarisi ve Sırları başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Çatalhöyük Neolitik Alanıİnsanlığın gelişiminde önemli bir evre olan yerleşik toplumsal hayata geçmesinin ardından, tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli sosyal değişiklik ve gelişmelere tanıklık etmiş Çatalhöyük Neolitik Kenti, Güney Anadolu Platosunda yer almaktadır. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde 1405. sıradadır. Katmanlarda, sosyal örgütlenmeyi ve yerleşik hayata geçişi simgeleyen duvar resimleri, heykeller ve diğer sanatsal öğeler yer almaktadır. Göreme Milli Parkı ve KapadokyaGöreme, özellikle 7-13. yüzyıllar arasında kendilerine uygulanan baskılardan kaçan Hıristiyanların yerleşmesiyle Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. Alanın önemli özelliklerinden biri, Erciyes Dağı ve Hasan Dağı tüflerinin, rüzgar ve su aşındırması sonucunda oluşan olağanüstü kaya şekilleri ve kışın ılık, yazın serin olan bu nedenle her mevsim için uygun iç iklim koşulları taşıyan kayadan oyma mağaralardır. Efes Antik KentiAntik dünyanın en önemli uygarlıklarından, kültür, bilim ve sanat merkezlerinden biri olan Efes Antik Kenti, İzmir‘in Selçuk ilçesinde bulunmaktadır. Kazıları 100 yıldan uzun süredir devam etmektedir. Her biri görkemli mimari şaheser olan Celcus Kütüphanesi, Yamaç Evler, Antik Tiyatro, Kral Yolu ve çok sayıda tarihi eseri bulundurmaktadır. Okuma Önerisi: Efes Antik Kenti hakkında daha ayrıntılı bilgi için Efes Antik Kenti Hakkında Bilgi başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. UNESCO Dünya Mirası Listesi (2022 En Güncel Liste)1 Eylül 2021 itibariyle UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Dünya Miras Alanı olarak belirlenmiş 1154 tane miras yer almaktadır. Bu miras yerlerden 897’si kültürel, 218’i doğal ve 39’u karma miraslardır. Dünya Miras Haritası: Aşağıdaki haritaya tıklayarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ni harita üzerinden inceleyebilirsiniz. Dünya Mirası Listesi: Aşağıdaki listeye tıklayarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ni Pdf olarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Türkiye'den Unesco Dünya Kültür Mirasları listesine giren eserlerimiz nelerdir?UNESCO Dünya Mirası Listesi. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985.. İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985.. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı). Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986.. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987.. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı). Unesco Dünya Kültür Mirası listesine giren değerlerimiz nelerdir?Bu varlıklardan;. İstanbul [1985]. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) [1985]. Hattuşa (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum) [1986]. Nemrut Dağı (Adıyaman - Kahta) [1987]. Xanthos-Letoon (Antalya - Muğla) [1988]. Safranbolu Şehri (Karabük) [1994]. Troya Antik Kenti (Çanakkale) [1998]. Unesco Dünya Miras Listesi kaç tane?UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise Türkiye'nin 2020 itibariyle 78 kültürel, 2 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 83 mirası bulunuyor.
Unesco Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine kayıtlı unsurlarımız nelerdir?SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS. Türk Kahvesi Kültürü ve Geleneği.. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali.. Tören Keşkeği Geleneği.. Nevruz.. Mesir Macunu Festivali.. Ebru: Türk Kağıt Süsleme Sanatı. Mevlevi Sema Töreni.. Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah.. |